W przyszłym tygodniu w ministerstwie będziemy omawiać projekt ustawy, która zapewnia ratunkowy dostęp do technologii medycznych – zapowiedział wiceminister zdrowia Krzysztof Łanda na środowej konferencji z okazji piętnastolecia Polskiej Unii Onkologii.
Dzienny oddział Onkologii Klinicznej w Akademickim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. Fot. Maciej Świerczyński / Agencja Gazeta
Na spotkaniu rozmawiano m.in. o dostępie pacjentów do leków, w tym onkologicznych. – Polska nie wprowadziła regulacji, które pozwalają pacjentom na dostęp do leków niezarejestrowanych. Unia Europejska pozostawia ten zakres odpowiedzialności krajom członkowskim – mówił Leszek Borkowski, były szef Urzędu Rejestracji Leków.
- Ta sprawa nie pozostawia wątpliwości: lek niezarejestrowany nie jest lekiem, a pacjenci go przyjmujący nie uczestniczą w terapii, ale w badaniu klinicznym, które są regulowane zupełnie innymi przepisami – odpowiadał Krzysztof Łanda.
Nie zmienia to faktu, że część leków jest wprowadzana w Polsce później niż na świecie. – Oblicza się, że pacjenci czekają od 3 do 7 lat na włączenie do finansowania już zarejestrowanej nowej technologii medycznej – mówił Borkowski.
W onkologii ta sprawa budzi więcej emocji niż w innych dziedzinach. – Światowa branża farmaceutyczna prowadzi obecne bardzo obiecujące badania. Spodziewamy się przełomu w onkologii, bo powstają leki spersonalizowane i immunologiczne – wyliczał dr Janusz Meder, prezes PUO. – Problem w tym, że koszty skojarzonego zastosowania tych najnowocześniejszych, istniejących na świecie leków, u jednego pacjenta wyniosłyby milion dolarów. Onkolodzy na świecie apelują do branży farmaceutycznej o ograniczenie kosztów leków. W tym kierunku dalej iść się nie da – mówił Meder.
Ministerstwo Zdrowia liczy, że uda się ograniczyć koszty leków (choć nie było mowy o najnowszych, najdroższych światowych farmaceutykach) przez stosowanie instrumentów podziału ryzyka. Rozwiązanie miałoby też zapobiec wywożeniu leków z Polski – zarówno legalnemu, jak nielegalnemu importowi równoległemu (leki są kupowane na polskim rynku po cenie urzędowej i sprzedawane w innym kraju EU z marżą, ale wciąż taniej niż oficjalna cena w kraju docelowym). – Jesteśmy już po pierwszych obiecujących rozmowach. Jeden z ważnych, wywożonych masowo za granice leków, podniesie cenę urzędową, ale dopłata pacjenta zmaleje, a NFZ dostanie dodatkowe środki w ramach tzw. instrumentów dzielenia ryzyka – mówił Łanda.
Oznacza to, że choć cena oficjalna leku wzrośnie, to jego cena efektywna, czyli faktyczne wydatki państwa na farmaceutyk, zmaleje. – By można było te mechanizmy zastosować, NFZ nie może publikować danych, z których ekspert potrafi wywnioskować, jaka jest efektywna cena leku. Firmy ze sobą konkurują, nie chcą ujawniać, ile na jakim farmaceutyku zarabiają, a do tego prowadzi ujawnianie cen efektywnych – mówił Łanda.
Do NFZ trafiły już pierwsze pisma w tej sprawie. Resort zdrowia zapowiada też kolejne zmiany w ciałach, które odpowiadają za ustalanie cen leków i technologii medycznych: w Radzie Przejrzystości, Agencji Taryfikacji i Komisji Ekonomicznej.
Zapowiada też włączanie pacjentów do procesu tworzenia koszyka świadczeń gwarantowanych (listy refundacyjne są, de facto, elementem tego koszyka) . Z opiniowania wyłączone byłyby te organizacje pacjenckie, które reprezentują grupę chorych bezpośrednio zainteresowanych daną technologią – przynajmniej na ostatnim etapie negocjacji, gdy ustalane są zasady, na jakich technologia byłaby udostępniana pacjentom.
