×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Jajniki Jolie

Katarzyna Kubisiowska

W roku 2013 profilaktycznie poddała się podwójnej mastektomii. Teraz usunęła jajniki. Nie czyniła z tego sekretu, przeciwnie – opowiedziała o tym wysokonakładowemu „Vanity Fair”. Z prywatnej uczyniła część kampanii społecznej kobiety uświadamiającej, zachęcającej do badań, pokazującej możliwości działania.

Angelina Jolie, mastektomia

Angelina Jolie / fot. Cancillería Ecuador / Ecuador Foreign Ministry, lic. CC BY-SA 2.0 confirmed in Wikimedia Commons

Angelina Jolie wykonała test, który wykazał mutację w obrębie genu BRCA zwiększającego ryzyko zachorowania na raka piersi i jajników. W jej rodzinie istnieją ku niemu genetyczne uwarunkowania – matka i ciotka zmarły na ten właśnie rodzaj nowotworu. Szkopuł w tym, że na test sprawdzający obecność BRCA 1 stać ludzi o statusie ekonomicznym Jolie. Koszt – trzy tysiące dolarów, dla zwykłego zjadacza chleba – w Stanach, Francji czy w Polce – rzecz niedostępna. Patent na test ma firma Myriad Genetics. Gdy media obiegła wiadomość o deklaracji Jolie, jej akcje osiagnęły rekordową wartość.

W opowieści aktorki zabrakło tego właśnie istotnego detalu – że inne firmy mogłyby potencjalnie te testy udostępnić za kilkaset dolarów. A to, że gałąź farmaceutyczna to nie tylko część wampirycznego, jak każdy inny biznesu, ale i piramidy etycznych problemów. Inny i pozytywny przykład z tego podwórka: w roku 2013 szwajcarski koncern Novartis przegrał w Indiach spór sądowy o patent na Glivec skuteczny w walce z białaczką szpikową. Władze Indii dbające o to by ich kraj pozostał apteką dla ubogich konsekwentnie ograniczają prawa patentowe zachodnich koncernów. Przy zastosowaniu oryginalnego Glivecu koszt terapii wynosi ponad dwa i pół tysiąca dolarów miesięcznie. Ale leczenie produkowanym w Indiach generykiem – tańszym odpowiednikiem leków oryginalnych – jedynie sto siedemdziesiąt pięć dolarów.

Leki traktowane są jak inne wynalazki – można uzyskać ich ochronę patentową, która standardowo trwa dwadzieścia lat. W krajach Unii Europejskiej w przypadku produktów leczniczych i produktów ochrony roślin możliwe jest przedłużenie ochrony patentowej o kolejne pięć lat. W praktyce ten okres jest wydłużany jeszcze bardziej gdyż produkty farmaceutyczne moga być chronione wieloma patentami. Nawet jeżeli sam skład leku nie jest już chroniony, bo wygasł podstawowy patent na nową czastkę chemiczną i jej strukturę molekularną, producenci leku, próbując przedłużyć okres monopolu, poszerzają zastosowania leku lub opracowują nową postać farmaceutyczną, na którą uzyskują kolejne patenty. Zaś generyki są czasem nawet o dziewięćdziesiąt procent tańsze od leków chronionych patentem – ich producenci nie muszą wydawać pieniędzy na badania, odtwarzają jedynie leki już istniejące.

Trzy istotne rzeczy. Pierwsza – od zawsze budząca etyczny protest – dostęp do skutecznych leków otwiera się przed ludźmi mającymi wystarczające zasoby finansowe. Druga – biznes farmaceutyczny działa na identycznych wampirycznych zasadach jak np. przemysł ciężki, z tą różnicą, że stawką jest w nim ludzkie zdrowie. Ostatnia – Jolie wykonała kawał dobrej roboty, mimo tego, że nie grała do końca fair. Zwróciła nie tylko uwagę na ważny zdrowotny problem, ale jednocześnie powiedziała heroicznie, ona, uznana za jedną z najpiękniejszych, że szeroko rozumiane poczucie atrakcyjności nie sprowadza się do jajników, jajowodów i piersi. I że wartość życia jest nie do przecenienia.

22.07.2015
Zobacz także
  • Pakiet
  • Ona – ojciec, On – matka
  • Jan od Życia
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta